Italijanska kinematografija

_____________________________________
Od razvoja italijanske filmske industrije 1900.-ih godina, režiseri i glumci italijanskog porekla iskusili su uspeh kako na domaćem, tako i na međunarodnom planu, i uticali su na filmske pokrete širom sveta. Zaključno sa 2014. godinom, italijanski filmovi osvojili su ukupno 14 Oskara za najbolji film sa neegleskog govornog područja, što predstavlja svetski rekord.
______________________________________
Istorijat: Prvi italijanski filmovi uglavnom su bili adapatacije romana ili pozorišnih predstava: Otello (1906) i The Last Days of Pompeii (1908), kao i filmovi o istorijskim ličnostima: Beatrice Cenci (1909), Lucrezia Borgia (1910). Film Quo Vadis (1912) bio je jedan od prvih "blokbastera" u istoriji filma, a film Cabiria (1914) imao je rekordni budžet za snimanje. U periodu od 1911. do 1919. godine, u Italiji su snimani filmovi inspirisani futurističkim pokretom, od kojih je najuticajniji film bio Thais (1917). Takođe, među značajnim italijanskim filmovima kasne ere nemog filma ističu se Rotaie (1929) i Sole! (1929). Godine 1930., Gennaro Righelli režirao je prvi italijanski film sa zvukom, pod nazivom La canzone dell'amore (1930). Usledili su filmovi Mother Earth (1930), Resurrection (1931) i Figaro and His Great Day (1931). Tokom 1930.-ih godina dominirale su komedije koje su propagirale konzervativne vrednosti i poštovanje autoriteta (tzv. Telefoni Bianchi): Paradiso (1932), O la borsa o la vita (1933), Together in the Dark (1935). Pred kraj II svetskog rata, italijanski neorealistički pokret uzeo je maha. Tipični primeri su: Ossessione (1943), Four Steps in the Clouds (1942), trilogija Roberta Rossellinija Rome, Open City (1945), Paisà (1946) i Germany, Year Zero (1948), The Earth Trembles (1948), Bitter Rice (1949)... Poezija i surovost života harmonično su ukombinovani u delima Shoeshine (1946), The Bicycle Thief (1948), Miracle in Milan (1951), Umberto D. (1952), La Strada (1954), Two women (1960)... Period 1960.-ih i 1970.-ih godina obeležili su filmovi Divorzio all'italiana (1961), Una vita difficile (1961), Il sorpasso (1962), I Mostri (1977), Profumo di donna (1974), I compagni (1963), L'Armata Brancaleone (1966), Romanzo popolare (1974) i serijal filmova Amici miei. Ovaj period obeležio je i nastanak novog žanra - špageti vesterna. Najpopularniji filmovi ovog žanra su svakako Leoneova trilogija A Fistful of Dollars, For a Few Dollars More i The Good, the Bad and the Ugly, kao i film Once Upon a Time in the West. Pored špageti vesterna, nastao je i novi žanr, tzv. giallo horor filmovi koji su postali klasici i imali veliki uticaj na ovaj žanr u drugim zemljama. Najreprezentativniji filmovi ovog žanra su: Black Sunday, Castle of Blood, The Bird with the Crystal Plumage, Deep Red i Suspiria. Između kasnih 1970.-ih i sredine 1980.-ih godina, italijanski film bio je u krizi, a obeležili su ga umetnički i "trash" filmovi: City of Women, And the Ship Sails On, Ginger and Fred, The Night of the Shooting Stars, Identificazione di una donna, Bianca... Tokom 1990.-ih godina, nova generacija režisera pomogla je italijanskoj kinematografiji da vrati izgubljeni sjaj. Najznačajniji film ovog perioda je Nuovo Cinema Paradiso, koji je nagrađen Oskarom. Usledili su i drugi značajni filmovi: Mediterraneo, Life Is Beautiful, The Son's Room, The Profession of Arms, Il ladro di bambini, Lamerica, The Keys to the House, I'm Not Scared, The Ignorant Fairies, Facing Windows, Gomorrah, The Great Beauty...
______________________________________
Poznati režiseri: Federico Fellini, Michelangelo Antonioni, Roberto Rossellini, Vittorio De Sica, Luchino Visconti, Ettore Scola, Sergio Leone, Luigi Comencini, Pier Paolo Pasolini, Bernardo Bertolucci, Franco Zeffirelli, Valerio Zurlini, Florestano Vancini, Mario Monicelli, Marco Ferreri, Elio Petri, Dino Risi, Mauro Bolognini, Giuseppe Tornatore, Marco Bellocchio, Ermanno Olmi, Nanni Moretti, Gabriele Salvatores, Gianni Amelio, Dario Argento, Paolo Sorrentino...
________________________________________
Na prevodima italijanske kinematografije zahvaljujemo se sledećim prevodiocima: donatodibergamo, zorduki, jelamarko, jovandekab, mita53, Gaca62, DedaNo1, prijatel-MKD, linux, Mixal, ByShebo, Filaret, BaglyasPeter, AnGeL_17, Siniša 138, rozanik, zvish, strabon, Stalke®